Tôi tên là Khoa, 32 tuổi. Hiện tại tôi là người sáng lập chuỗi cà phê mang tên Bụi Street Coffee, có 17 chi nhánh trên toàn quốc và 3 điểm nhượng quyền tại Singapore.
Nhưng ít ai biết, tôi từng là… nhân viên pha chế part-time cho một quán cà phê mang tên LAGOM – nơi tôi bị coi như kẻ “làm thêm vặt vãnh không có tương lai”.
⸻
Tôi học ngành Công nghệ thông tin, nhưng ngay từ năm 2, tôi đã đi làm thêm gần như mỗi ngày. Không phải vì đam mê cà phê, mà vì nhà tôi quá nghèo. Mẹ chạy chợ, ba mất sớm, tôi là anh cả trong 3 đứa con.
Tôi làm barista cho LAGOM trong 2 năm liền. Tôi yêu công việc này dần theo thời gian: từ cách đánh sữa, kiểm soát nhiệt độ espresso đến cách khách hàng thở nhẹ một cái khi nhấp ngụm đầu tiên.
Nhưng ở LAGOM, tôi chưa từng được gọi bằng “tên”. Họ gọi tôi là:
“Thằng Khoa pha cà phê”,
“Thằng bar nhỏ”,
“Ê mày, dọn ly cho khách bàn 5 cái.”
Tôi chưa bao giờ phàn nàn. Tôi chỉ làm việc, học thêm về nguyên lý chiết xuất, về mô hình nhượng quyền, về vận hành bếp.
Tôi từng nói với quản lý rằng tôi muốn mở quán riêng sau này.
Cô ta cười khẩy:
“Mày mà mở quán thì 3 ngày là đóng cửa. Cà phê không phải nghề dành cho người nghèo mơ mộng đâu.”
⸻
Tôi rời LAGOM sau 2 năm. Không giận. Không nói gì. Tôi chỉ bước ra ngoài với 18 triệu tiết kiệm được, một cuốn sổ tay đầy công thức, và lòng tự trọng đủ để không quay đầu.
Tôi mở một quầy nhỏ 6m² ở một góc quận Tân Phú – Bụi Coffee. Cà phê không phải specialty, nhưng là thật – không hương liệu, không bột ngọt, không nước cốt.
Tôi livestream pha chế mỗi sáng. Tôi ghi lại cảm nhận của khách. Tôi tự in menu giấy, ghi giá bằng bút chì.
6 tháng đầu, lỗ. Tôi từng ngủ gục sau quầy. Nhưng không bỏ.
⸻
1 năm sau, tôi mở chi nhánh thứ 2. 2 năm sau, tôi gọi vốn được từ một nhóm đầu tư Singapore. Năm thứ 4, tôi có 12 chi nhánh, 84 nhân viên, và lãi ròng gần 5 tỷ mỗi năm.
Tôi không quên LAGOM. Nhưng tôi không ghé lại – cho đến một hôm, trợ lý đưa tôi hồ sơ quán xin hợp tác nhượng quyền:
“Anh ơi, có một quán đang muốn xin làm theo franchise của mình. Họ đang xuống dốc, cần cải tổ. Em thấy bên trong có tên LAGOM.”
Tôi ngồi im một phút. Rồi bảo:
“Sắp lịch cho anh gặp.”
⸻
Buổi gặp hôm đó, tôi ngồi vào bàn giữa. Phía đối diện là chị quản lý cũ – người từng cười khi tôi nói muốn mở quán riêng.
Chị sững sờ, lí nhí:
“Khoa… là em hả?”
Tôi cười nhẹ:
“Dạ. Em là người xem hồ sơ LAGOM hôm nay.”
Chị gật đầu, xấu hổ. Tôi không xoáy. Tôi chỉ nói:
“Hồi xưa chị bảo em không hợp mở quán. Giờ chị có muốn hợp tác không?”
⸻
Tôi không ép. Tôi không kiêu. Nhưng tôi không miễn phí.
Tôi yêu cầu:
•LAGOM giữ tên nhưng thuộc sở hữu pháp lý của Bụi Street Coffee
•Tôi nắm 75% cổ phần
•Toàn bộ quy trình sẽ được vận hành theo tiêu chuẩn Bụi
Chị gật đầu. Không còn lựa chọn khác.
⸻
Tôi tái cấu trúc LAGOM trong 3 tháng, đưa về vị trí mới. Ngày khai trương lại, tôi đứng sau quầy, pha ly latte đầu tiên.
Một khách hàng già bước vào, hỏi:
“Ủa… chú từng làm ở đây hả? Nhìn quen lắm.”
Tôi đáp, nở nụ cười:
“Dạ. Con từng là thằng pha cà phê ở đây.”
⸻
Tôi không cần tất cả phải biết tôi đã từng bị gọi là gì.
Tôi chỉ muốn nhân viên mới – những đứa trẻ đang học nghề – biết rằng:
Một người barista cũng có thể trở thành chủ – nếu họ không bỏ nghề, và không bỏ mình.
⸻
