1. Những ngày không dám nhìn thẳng lên bảng
Tôi tên là Uyên, 30 tuổi, sinh ra trong một gia đình nghèo ở vùng ven Quảng Ngãi. Bố tôi mất sớm. Mẹ một mình nuôi 3 chị em bằng gánh bánh canh mỗi sáng ở chợ huyện.
Tôi đậu đại học Kinh tế TP.HCM năm 18 tuổi. Lúc đó, học phí một kỳ là 5 triệu – với tôi, đó là cả gia tài.
Tôi đi làm thêm từ năm nhất: phục vụ quán cà phê, phát tờ rơi, rồi nhập liệu buổi tối. Dù cố gắng, có những lúc tôi vẫn nộp học phí trễ vì đơn giản là… không xoay kịp.
⸻
2. “Không có tiền thì về quê, đừng chiếm chỗ người khác”
Một lần, tôi bị gọi tên lên trước lớp vì chưa nộp học phí đúng hạn. Mọi người vẫn nghĩ sẽ chỉ là nhắc nhở.
Nhưng thầy Phúc – giảng viên môn Tài chính doanh nghiệp – chỉ tay vào tôi, nói lớn:
“Em không có tiền thì nghỉ học đi. Đừng mượn danh sinh viên ở đây. Còn biết xấu hổ thì tự về quê mà làm công nhân, khỏi phí thời gian người khác.”
Cả lớp im phăng phắc. Tôi cứng đờ. Rồi từ từ ngồi xuống, cắn răng chịu đựng.
Tối đó, tôi lên sân thượng ký túc xá. Không để nhảy xuống – mà để hứa với bản thân một điều:
“Sẽ có ngày tôi đứng cao hơn những kẻ từng dẫm lên sự nghèo của tôi.”
⸻
3. Tôi không bỏ học. Tôi học gấp đôi, làm gấp ba
Tôi tăng số giờ làm thêm, làm freelancer tài chính, dịch tài liệu, làm trợ lý online cho người nước ngoài. Tối không ngủ, ngày không nghỉ.
Tôi vẫn học. Tôi tốt nghiệp với GPA 3.6 và nắm trong tay 4 chứng chỉ quốc tế. Không ai chụp lại khoảnh khắc đó. Nhưng tôi nhớ rõ – nó được đổi bằng những lần nhịn ăn, những lần chịu nhục.
⸻
4. Singapore – nơi tôi bắt đầu bay lên từ đáy
Tôi xin được học bổng học tiếp ngành quản trị rủi ro tài chính tại Singapore.
Sau 2 năm, tôi được giữ lại làm việc tại một tập đoàn tài chính quốc tế. Năm 27 tuổi, tôi về Việt Nam mở công ty riêng – chuyên về cố vấn tài chính doanh nghiệp vừa & nhỏ.
Khách hàng đầu tiên của tôi: một chuỗi trường tư thục đang chuẩn hóa để IPO. Sau đó là ngân sách dự án giáo dục của một… trường đại học lớn tại TP.HCM.
Vâng, chính là nơi tôi từng bị sỉ nhục.
⸻
5. Định mệnh quay lại – lần này tôi là người cầm bút
Tôi được mời ký hợp đồng hợp tác 3 năm – quản lý rủi ro tài chính và vận hành nguồn tài trợ từ quốc tế cho chính… khoa Tài chính – nơi tôi từng học.
Buổi họp có mặt toàn bộ ban giám hiệu. Và thầy Phúc – lúc đó vẫn còn dạy – được mời đến để “làm cầu nối giảng viên – nhà tài trợ”.
Thầy bước vào, thoáng sững người khi thấy tôi. Nhưng rồi gượng gạo bắt tay:
“À, em… là Uyên phải không?”
Tôi đáp:
“Vâng. Em là người thầy từng khuyên nên về quê làm công nhân. Nhưng em chọn ở lại.”
⸻
6. Tôi không nói lại quá khứ. Nhưng tôi không quên
Buổi làm việc diễn ra suôn sẻ. Tôi đồng ý tài trợ 1 phần học bổng cho sinh viên nghèo – với điều kiện: không ai được công khai tên tôi.
Tôi không cần họ biết. Nhưng tôi muốn sinh viên nghèo sau tôi không phải trải qua điều tôi từng trải.
Trường hợp đặc biệt? Tôi tài trợ một phần quỹ lương cho giảng viên trong dự án chuyển đổi số của khoa – mà thầy Phúc là người trực tiếp nhận lương bổ sung từ nguồn đó.
⸻
7. Một email ngắn – và một lời xin lỗi muộn màng
Một tuần sau, tôi nhận được email từ thầy Phúc.
“Cô Uyên. Tôi nhớ lại ngày hôm đó. Tôi sai. Sai vì tưởng mình đang dạy điều đúng, nhưng quên mất lòng trắc ẩn.
Cảm ơn em vì không quay lưng với ngành. Và cảm ơn vì em đã để người như tôi… được học lại.”
Tôi không trả lời.
Tôi không cần tha thứ cho ai.
Tôi chỉ cần bản thân không trở thành một người như ông ấy.
⸻
8. Kết thúc – Tôi không cần “trả đũa”. Tôi chỉ cần đi đủ xa
Tôi không kể lại chuyện cũ trong bất kỳ hội thảo nào.
Tôi không viết status kể công.
Tôi chỉ làm, làm và làm – để không ai có thể đánh giá tôi bằng hộ khẩu, hoàn cảnh, hay học phí chậm nộp.
Tôi từng bị coi là “sinh viên nghèo nên cút”.
7 năm sau, tôi là người ký lệnh chuyển lương cho chính thầy giáo đó.
