Dưới ánh trăng rằm vàng óng như mật ong loang trên mặt hồ phẳng lặng, làn gió núi mát rượi khẽ lay động những tán lá thông vi vu hát, cô gái tên là Linh ngồi co ro trên tảng đá nhẵn bóng, đôi mắt đăm đắm nhìn về phía thung lũng nơi những ánh đèn của thành phố xa xa lấp lánh như một dải ngân hà rơi xuống trần gian. Trong lòng cô là một mớ hỗn độn của những câu hỏi không lời đáp: “Mình thuộc về nơi nào? Là nơi này, nơi hơi thở của đất, của rừng, của dòng suối mẹ kể suốt tuổi thơ, hay là nơi kia, nơi nhịp sống gấp gáp, những cơ hội và cả những ánh đèn neon rực rỡ đã từng khiến cô choáng ngợp?” Linh, sau năm năm bôn ba nơi phồn hoa đô thị, đã trở về ngôi làng nhỏ của mình với trái tim đầy những vết nứt và tâm hồn mệt mỏi, mang theo một nỗi cô đơn lạc lõng mà ngay giữa chốn đông người cô vẫn cảm thấy sâu thẳm. Cô trở về không phải với sự vinh quang của một cô gái quê ra tỉnh thành công, mà với sự thất bại của một kẻ mất phương hướng, như con chim non bị lạc đàn, cánh mỏi không thể bay tiếp.
Căn nhà gỗ nhỏ của bà ngoại, nơi cô lớn lên, vẫn còn đó với mùi gỗ thông ấm áp và khói bếp lửa hồng. Bà ngoại, mái tóc bạc trắng như mây đầu núi, đôi mắt hiền từ in hằn dấu vết của thời gian, đã đón cô bằng một cái ôm thật chặt, không một lời chất vấn, chỉ có sự im lặng bao dung đến xót xa. Những ngày đầu trở về, Linh như một cái bóng, lang thang trên những con đường mòn quen thuộc, nghe tiếng chim rừng hót thay cho tiếng còi xe inh ỏi, ngắm hoa dại ven đường thay cho những bảng hiệu quảng cáo lòe loẹt. Cô tìm đến những ký ức tuổi thơ: con suối trong vắt nơi cô từng tắm mát, gốc cây cổ thụ nơi cô từng khắc tên mình, và cả ngọn đồi sau làng, nơi có thể nhìn toàn cảnh thung lũng bé nhỏ này. Mỗi bước chân, mỗi hơi thở dường như đang gột rửa dần những bụi bặm của phố thị trong tâm hồn cô. Cô bắt đầu giúp bà những công việc lặt vặt, học cách nấu lại những món ăn dân dã mà bấy lâu cô đã lãng quên, mùi vị của rau rừng, của măng le, của những củ khoai nướng cháy xém khiến lòng cô ấm dần lên.
Rồi một buổi chiều, khi đang giúp bà nhặt lá trà trong khu vườn nhỏ, Linh tình cờ gặp An, cậu bạn thuở nhỏ mà giờ đây đã trở thành một người đàn ông vạm vỡ, rám nắng, làm kiểm lâm và phụ trách một dự án bảo tồn văn hóa của cộng đồng người dân tộc thiểu số nơi đây. Ánh mắt An vẫn ấm áp và trìu mến như ngày nào, khiến trái tim đóng băng của Linh khẽ rung động. An kể cho cô nghe về những biến đổi của làng, về những nỗ lực gìn giữ nét đẹp truyền thống trước làn sóng hiện đại hóa ập đến. An đưa cô đi thăm những xưởng thủ công nhỏ, nơi những người già còn miệt mài dệt thổ cẩm, chạm khắc bạc, và nấu rượu cần theo cách của tổ tiên. Linh, với kiến thức về truyền thông và mỹ thuật học được nơi thành phố, bỗng nhìn thấy một tiềm năng lớn. Cô bắt đầu giúp An chụp hình, ghi chép, và lên ý tưởng quảng bá những sản phẩm này. Cô cảm thấy một niềm hứng khởi lạ lùng, khác hẳn với những dự án cô từng làm ở thành phố, nơi mọi thứ đều vì lợi nhuận và danh tiếng. Ở đây, mỗi đường kim mũi chỉ, mỗi hoa văn trên tấm thổ cẩm đều chứa đựng một câu chuyện, một linh hồn.
Nhưng sóng gió không bao giờ báo trước. Một công ty du lịch lớn từ thành phố tìm đến, đề nghị mua lại một phần đất rừng thiêng liêng của làng, nơi có cây đa cổ thụ và dòng suối nguồn, để xây dựng một khu nghỉ dưỡng sang trọng. Họ hứa hẹn về những con đường trải nhựa, về việc làm, về sự giàu có sẽ ùa về. Làng bỗng chia rẽ sâu sắc. Một bộ phận người trẻ, mê muội bởi những lời hứa vàng son, ủng hộ dự án. Số khác, phần đông là những người già, lại kiên quyết phản đối, coi đó là sự xúc phạm đến tổ tiên, đến linh hồn của núi rừng. Linh, với hiểu biết của mình, nhận ra đằng sau những lời hứa đó là thảm họa: rừng sẽ bị tàn phá, nguồn nước sẽ ô nhiễm, và văn hóa bản địa sẽ bị bóp méo để phục vụ cho mục đích thương mại. Cô đứng về phía bà ngoại, An và những người già. Cô trở thành nhịp cầu, dùng chính kiến thức từ thành phố để giải thích cho mọi người hiểu về luật pháp, về môi trường, về những hệ lụy lâu dài. Cô tổ chức những buổi họp làng, trình chiếu hình ảnh, phân tích rủi ro. Sự xuất hiện của cô, một người từng bỏ làng ra đi và nay quay về, lại đấu tranh cho việc giữ làng, khiến nhiều người ngỡ ngàng và suy nghĩ lại.
Cao trào của cuộc chiến diễn ra trong một buổi họp làng căng thẳng dưới gốc cây đa cổ thụ. Đại diện công ty, một người đàn ông ăn mặc bảnh bao với những con số hấp dẫn, thuyết phục mọi người. Anh ta thậm chí còn dùng dự án của Linh và An để minh họa, rằng nếu hợp tác với họ, những sản phẩm thủ công sẽ có chỗ đứng lớn hơn. Linh, trước sự im lặng và những ánh mắt hoài nghi của dân làng, bước lên. Trái tim cô đập thình thịch, nhưng giọng nói cô vững vàng. Cô không nói về kinh tế, cô nói về linh hồn. Cô kể về những đêm trăn trở nơi phố thị, về nỗi nhớ da diết tiếng suối, tiếng chim, về mùi hương của đất, của rừng. Cô chỉ vào tấm thổ cẩm bà ngoại dệt, hỏi mọi người liệu khi rừng mất, suối cạn, thì những hoa văn này, vốn mô phỏng từ núi, từ sông, từ muông thú, còn có ý nghĩa gì không? Cô nói về “nơi thuộc về” không phải là một địa điểm giàu có hay nghèo khó, mà là nơi trái tim tìm thấy sự bình yên, nơi căn tính của mình được nuôi dưỡng và tôn vinh. Những giọt nước mắt lăn dài trên gò má của những người già. Ngay cả những người trẻ cũng cúi đầu suy ngẫm. Bài phát biểu của cô không hoa mỹ, nhưng nó chân thành, xuất phát từ trái tim của một kẻ lạc lối đã tìm thấy đường về.
Cuối cùng, làng quyết định từ chối dự án. Họ chọn con đường phát triển bền vững, dựa trên chính sức mạnh văn hóa và thiên nhiên của mình. Dự án của Linh và An được đẩy mạnh, kết nối với các tổ chức phi chính phủ, tạo ra một mô hình du lịch cộng đồng mà ở đó, khách du lịch được trải nghiệm đời sống chân thật, được lắng nghe những câu chuyện cổ tích, được thưởng thức ẩm thực địa phương và tôn trọng thiên nhiên. Linh không còn là cô gái hoài nghi, lạc lõng nữa. Cô tìm thấy vị trí của mình, tìm thấy sứ mệnh: là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa làng và thế giới. Một buổi tối, ngồi bên bếp lửa với bà ngoại và An, cầm trên tay tách trà nóng hổi, Linh mỉm cười. Cô nhìn ra khung cửa sổ, nơi ánh trăng vẫn dịu dàng ôm lấy ngọn núi, nghe tiếng suối thì thầm như lời ru. Cô không cần nhìn về phía những ánh đèn thành phố xa xôi nữa. Cô đã hiểu. Nơi em thuộc về không phải là nơi ta sinh ra, cũng không phải là nơi ta tìm kiếm, mà là nơi ta trở về và dâng hiến. Nơi ấy ở ngay đây, trong trái tim này, trong hơi thở này, trong từng thớ đất, gốc cây, tiếng gió và trong vòng tay của những người thương yêu mà cô gọi là gia đình, là quê hương. Cô đã về nhà.
