Ánh trăng vằng vặc đổ xuống những rặng phi lao, tạo thành những bóng đen dài ngoằn ngoèo trên con đường làng đất đỏ. Gió từ biển thổi vào mang theo hơi mặn của muối và cái lạnh se se của đêm khuya. Trong căn nhà nhỏ lụp xụp cuối xóm, ánh đèn dầu leo lét hắt bóng hai anh em Tú và bé Mai lên vách lá, run rẩy theo từng cơn gió lùa qua khe hở. Tú ngồi bên chiếc giường tre cũ kỹ, tay nắm chặt bàn tay nhỏ xíu, nóng hổi của em gái. Cơn sốt rừng hành hạ Mai đã ba ngày, đôi mắt em nhắm nghiền, đôi môi khô nứt nẻ thỉnh thoảng lại mấp máy những lời nói mê. Thầy lang trong làng đã bó tay, chỉ lắc đầu bảo: “Nó cần thuốc kháng sinh của Tây, của ta không cứu nổi đâu.” Tiếng thở của Mai yếu ớt, gấp gáp, như sợi chỉ mong manh treo lơ lửng giữa sự sống và cái chết. Tú, cậu thanh niên mười bảy tuổi, gương mặt khắc khổ vì lo âu và thiếu ăn, cúi xuống gần em, giọng nghẹn ngào nhưng đầy quyết tâm: “Mai ơi, cố lên. Anh hứa với em, anh sẽ mang thuốc về. Nhất định anh sẽ cứu em.” Lời hứa ấy, được thốt ra trong căn nhà chật hẹp chỉ có ánh trăng và ngọn đèn dầu chứng kiến, như một khối chì nóng hừng hực rơi thẳng vào trái tim non nớt của Tú. Nó không còn là một lời nói suông, nó là gánh nặng sinh mạng, là thứ duy nhất cậu có thể bám víu để chống lại sự bất lực đang gặm nhấm mình.
Tú lao ra khỏi nhà như một cơn gió, để lại sau lưng tiếng thở dốc của mẹ và bóng tối bao trùm lấy đứa em bé nhỏ. Con đường làng vắng tanh dưới ánh trăng lạnh lẽo. Cậu chạy, chân đất đập trên mặt đất cứng, hướng về nhà ông Bá hộ – người giàu nhất vùng, chủ của chiếc tàu đánh cá lớn nhất và cũng là chủ nợ của hầu hết dân làng. Căn nhà ngói đỏ đồ sộ hiện ra với cánh cổng sắt kiên cố, biệt lập hoàn toàn với những mái lá ọp ẹp xung quanh. Tú hít một hơi thật sâu, dùng hết sức bình sinh gõ lên cánh cổng. Tiếng chó sủa vang lên dữ dội. Mãi sau, một người đầy tớ mở cửa, nhìn Tú với ánh mắt khinh miệt. Ông Bá hộ hiện ra, bụng phệ, khuôn mặt híp mắt, miệng nhai trầu đỏ lòm. Tú run run trình bày hoàn cảnh, lời nói lắp bắp, cầu xin ông cho vay ít tiền mua thuốc. Ông ta cười nhạt, một nụ cười không chạm đến mắt: “Nhà mày lấy gì trả? Mảnh vườn với căn chòi đó à? Cũng được, ký giấy đi, tao cho vay.” Tú nhìn xuống tờ giấy vay nợ với con số lãi suất cắt cổ, tim đau nhói. Nhưng hình ảnh Mai thoi thóp thở trên giường bệnh như một mũi dao đâm vào cậu. Cậu cắn răng, ký tên mình lên đó, bàn tay run run viết nguệch ngoạc hai chữ “Nguyễn Văn Tú” – cái tên đã bán đi mảnh đất cuối cùng của tổ tiên, đổi lấy một cơ hội mong manh.
Ông Bá hộ đưa tiền, nhưng rồi hất hàm: “Tiền thì đây, nhưng giờ này làm gì có hiệu thuốc. Sáng mai đi cũng chưa muộn.” Tú như chim sẻ non bị dội một gáo nước lạnh vào mặt. Sáng mai? Cậu không thể chờ đến sáng mai. Mỗi giây phút trôi qua, sợi chỉ sinh mạng của Mai lại mỏng manh hơn. Cậu vùng chạy đi, tiếng cười khoái trá của ông Bá hộ văng vẳng sau lưng. Tiền trong tay mà nóng như lửa đốt. Phải làm sao? Bỗng, Tú nhớ đến một ghe buôn từ thị trấn bên kia mũi Cà Mau, nghe nói chiều nay họ mới cập bến, có lẽ trên đó có mang theo thuốc men. Nhưng từ đây ra đó, phải vượt qua một đoạn rừng ngập mặn đầy đước, sú, vẹt, nơi được đồn đại là có thú dữ và những lầy lội nguy hiểm ban đêm. Không một chút do dự, Tú lao vào con đường mòn nhỏ chỉ được ánh trăng soi sáng lờ mờ.
Rừng đêm không giống rừng ban ngày. Nó trở nên hung tợn và đầy rẫy hiểm nguy. Tiếng côn trùng rỉ rả, tiếng cá quẫy dưới nước, tiếng gió rít qua kẽ lá, tất cả hợp thành một bản nhạc ghê rợn. Tú bước những bước thận trọng, chân trần lội xuống lớp bùn lạnh ngắt, đôi khi sụt xuống những vũng nước sâu đến đầu gối. Cành cây khô gãy răng rắc dưới chân, mỗi âm thanh nhỏ cũng khiến tim cậu đập thình thịch. Mùi hôi thối của bùn đất và lá mục nồng nặc. Rồi đột nhiên, từ trong bóng tối dày đặc, một đôi mắt xanh lè hiện ra, theo sau là tiếng gầm gừ low low. Một con thú lớn – có lẽ là một con heo rừng hay một con báo – đang đứng chắn lối. Tú đứng hình, máu trong người như đông cứng. Cậu không có vũ khí, chỉ có hai bàn tay không và một túi tiền nặng trĩu. Con vật tiến lại gần, hơi thở hôi hám phả vào mặt. Tuyệt vọng, Tú nhặt một khúc cây to, hét lên một tiếng thật lớn, vung tay đập mạnh xuống nước, tạo thành những tiếng động ầm ỹ. May mắn thay, con vật có vẻ bất ngờ, nó lùi lại vài bước rồi biến mất vào trong bóng tối, để lại Tú đứng đó, toàn thân ướt đẫm mồ hôi lẫn nước bùn, tim đập như trống đánh.
Vượt qua được con thú, Tú tiếp tục cuộc hành trình. Chân cậu rớm máu vì dẫm phải gốc cây sắc nhọn, quần áo rách tả tơi, nhưng ý chí trong cậu không hề suy giảm. Hình ảnh Mai, lời hứa của anh, nó thúc giục cậu bước tiếp. Cuối cùng, sau những giờ dài vật lộn với thiên nhiên khắc nghiệt, ánh đèn leo lét của mấy ghe buôn cũng hiện ra. Tú chạy như ma đuổi, hỏi thăm khắp nơi. Một ông lão trên chiếc ghe lớn nhất nhìn cậu với vẻ thương cảm, lục lọi trong hòm thuốc và đưa cho cậu mấy vỉ kháng sinh. “Cầm lấy, cháu. Cháu là đứa có hiếu.” Tú không kịp cảm ơn, cậu cầm lấy vỉ thuốc quý giá như cầm lấy cả sinh mạng của em gái, rồi lại lao mình vào con đường rừng đen kịt để trở về.
Chặng đường về dường như dài hơn gấp bội. Sức lực cậu gần như kiệt quệ. Mỗi bước chân là một cực hình. Nhưng vỉ thuốc trong tay cậu như một ngọn đuốc, sưởi ấm và tiếp thêm sức mạnh. Cậu vừa chạy vừa thầm thì: “Cố lên, Mai ơi, anh về rồi. Anh giữ lời hứa rồi.” Khi bóng dáng làng chài thân thuộc hiện ra, trời cũng vừa hừng sáng. Mặt trời chưa lên, nhưng rạng đông đã nhuộm hồng phía chân trời, xua tan dần bóng tối. Tú chạy thẳng vào nhà, không quan tâm đến vẻ mặt kinh ngạc của mẹ. Cậu vội vã pha thuốc, nâng đầu Mai dậy, từng giọt, từng giọt đổ vào miệng em. Hành động nhanh nhưng vô cùng cẩn trọng, như đang nâng niu một bảo vật. Xong xuôi, cậu ngồi phịch xuống đất, dựa lưng vào vách, toàn thân rã rời, nhìn em gái chìm vào giấc ngủ say hơn, nhịp thở dần đều và sâu hơn.
Mặt trời lên, ánh nắng ban mai xuyên qua khe lá, rải những đốm sáng vàng ấm áp lên người Mai. Cơn sốt dần lui. Đến trưa, em mở mắt. Đôi mắt trong veo, dù còn yếu ớt, nhìn Tú và mỉm cười. “Anh… anh về rồi à?” Giọng em khàn đục nhưng là âm thanh đẹp đẽ nhất Tú từng nghe. Cậu nắm chặt tay em, nước mắt lần đầu tiên sau bao ngày căng thẳng và sợ hãi, rơi xuống không thể ngăn được. “Anh đã hứa với em mà.” Lời hứa ấy, được thực hiện bằng máu, mồ hôi, nước mắt và lòng dũng cảm, giờ đây đã kết trái ngọt. Nó không chỉ cứu sống một mạng người, mà nó còn tôi luyện một cậu bé thành một người đàn ông thực thụ. Gánh nặng món nợ ông Bá hộ vẫn còn đó, tương lai vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng trong căn nhà nhỏ ấy, lời hứa của anh đã trở thành sợi dây bền chặt nhất, kết nối hai số phận, và thắp lên một ngọn lửa của tình thương và niềm tin mãnh liệt vào ngày mai. Tú biết, dù có phải đi đến cùng trời cuối đất, miễn là vì em, vì lời hứa ấy, cậu sẽ không bao giờ lùi bước.
